Η συμβολή του αθλητισμού στην εξέλιξη
των κοινωνιών κάθε εποχής
Ένα σύνολο παραγόντων από τα
οποία μπορεί να δεχθεί επιρροές ο αθλητισμός και αντίστοιχα ο αθλητισμός να
διαμορφώσει την κοινωνία, αποτελεί την κοινωνική συμβολή του αθλητισμού στην κοινωνία.
Αρχαία Ελλάδα
Ο πρώτος λαός στην
ιστορία που ασχολήθηκε με τον οργανωμένο αθλητισμό ήταν οι Αρχαίοι Έλληνες, οι
οποίοι επίσης ανέπτυξαν αθλήματα και καθιέρωσαν αγώνες προς τιμή θεών και
ανθρώπων. Ο αθλητισμός στην Αρχαία Ελλάδα αποτέλεσε έναν θεσμό που αναπτύχθηκε
ιδιαίτερα σε όλα τα κέντρα πολιτισμού. Μπορούμε να πούμε πως ο αθλητισμός
αγαπήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τους Αρχαίους Έλληνες λόγω της αφιέρωσής σημαντικού χρόνου τους
στην καθημερινή άσκηση, και αφού είχαν εισαγάγει το θεσμό ως ένα από τα σημαντικότερα
μαθήματα που διδάσκονταν στους νέους. Αυτό γινόταν διότι οι αρχαίοι, ως λάτρεις
της τελειότητας, ήθελαν να και το σώμα τους αλλά και το μυαλό τους να ήταν
«υγιείς», δηλαδή να ήταν σωματικά και πνευματικά ωραίοι. Από εκεί πηγάζει και το
«νοῦς ὑγιής ἐν σώματι ὑγιεῖ».
Κύριος λόγος, ωστόσο, της
απασχόλησης των αρχαίων με τον αθλητισμό, ήταν η αντίληψη ότι ο αθλητισμός θα
ωφελούσε στην ζωή τους και μέσω της συστηματικής άσκησης θα είχαν πάρα πολλά
πλεονεκτήματα. Την περίοδο ενασχόλησής τους με τον αθλητισμό, κατάλαβαν πως για
να επιτύχουν το στόχο τους, πρέπει να οργανωθούν κατάλληλα, να αποκτήσουν τα
απαραίτητα εφόδια και να αναπτύξουν στρατηγικές. Μαθαίνοντας έτσι, από πολύ
μικρή ηλικία να σκέφτονται έτσι, θα μπορούσαν να νικήσουν τους αντιπάλους τους,
να καταλάβουν τα λάθη τους, και να τα διορθώσουν στο μέλλον.
Οι Αρχαίοι Έλληνες ακόμα, ήταν ο
πρώτος λαός ο οποίος προχώρησε στην καθιέρωση αθλητικών αγώνων από τα πρώτα
ακόμη χρόνια που ασχολήθηκαν με τέτοιου τύπου δραστηριότητες. Παρατηρείται έτσι
εδώ, για πρώτη φορά, το γεγονός ότι η εξέλιξη του αθλητισμού συμβαδίζει με την
εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας και ολόκληρου του αρχαίου κόσμου. Οι αγώνες,
κατά τη μυκηναϊκή εποχή προς τιμήν μεγάλων νεκρών, αποτελούσαν συμπλήρωμα
ταφικών μελετών ενώ παράλληλα εντάχθηκαν στις λατρευτικές εκδηλώσεις προς τιμή
των θεών.
Το μεγαλύτερο επίτευγμα των
Ελλήνων θεωρείται η ίδρυση και καθιέρωση Πανελληνίων αγώνων. Κατά τη διάρκεια
αυτών των αγώνων γινόταν παύση των πολέμων και εχθροπραξιών. Αυτή η ενέργεια
ήταν πολύ σημαντική εκείνη την εποχή, και αυτοί που παραβίαζαν τον «κανόνα»
αυτό υφίσταντο μεγάλες τιμωρίες. Ο θεσμός αυτός θεωρείται ένα από τα βασικά
στοιχεία που ξεχώριζαν τους Έλληνες από τους υπόλοιπους λαούς που όχι μόνο δεν
τον γνώριζαν αλλά δεν μπορούσαν να αντιληφθούν ούτε καν την αξία του. Τέλος, ο
θεσμός αυτός, μπορεί να διατηρήσει την ειρήνη και την καλή σχέση μεταξύ των
ανθρώπων.
Αρχαία Ρώμη
Μερικοί ακόμη λαοί που
ασχολήθηκαν με τον αθλητισμό ήταν οι Ρωμαίοι, οι οποίοι υιοθέτησαν όλες τις
συνήθειες των Ελλήνων, με τους οποίους συνεργάστηκαν και σε πολλούς τομείς ώστε
να φέρουν σε πέρας σημαντικά έργα της εποχής τους, όταν κυριάρχησαν στον ελλαδικό
χώρο.
Την εποχή εκείνη, πολλοί άνθρωποι
αρχίζουν και ασχολούνται επαγγελματικά με τον αθλητισμό. Αυτό γίνεται διότι οι
Ρωμαίοι αντικαθιστούν τα κοινά στεφάνια που δίνονταν ως βραβεία στους νικητές
με άλλα βραβεία όπως χρηματικά ποσά. Έτσι, όσοι επαγγελματίες μπορούσαν να
βγουν πρωταθλητές όχι μόνο θα κέρδισαν μεγάλα χρηματικά ποσά, αλλά θα
αποκτούσαν και τιμητικό ρόλο στη κοινωνία. Επομένως, με σκοπό την νίκη,
δημιουργούνται αδικίες όπως οι χρηματισμοί των κριτών για πλαστά αποτελέσματα.
Το μόνο θετικό ίσως, την ίδια εποχή, είναι ότι οι γυναίκες μπορούν επίσης να
συμμετάσχουν στους αγώνες και έτσι οι γυναίκες αρχίζουν να γίνονται σιγά-σιγά
ισάξιες με τους άντρες.
Μπορούμε έτσι να συμπεράνουμε πως
η επίδραση των Ρωμαίων στον αθλητισμό ήταν αρκετά επιζήμια. Παρόλο που
χρησιμοποίησαν το ελληνικό πρότυπο, το να προσθέσουν δικά τους στοιχεία έφερε
πολλές αλλαγές στο πως θα ασκούνταν ο αθλητισμός. Συνεπώς με τον ίδιο τρόπο τον
έκαναν να χάσει πολλά χαρακτηριστικά της ιδεολογίας του.
Σταμάτης Θεοδοσιάδης
