ΟΡΙΣΜΟΣ
Η λέξη δίσκος προέρχεται απο το αρχαίο ρήμα ''δίκω'' που σημαίνει ρίπτω. Κατά τον Παυσανία εφευρέτης του δίσκου ήταν ο Περσέας, ενώ προστάτη θεό της δισκοβολίας θεωρούσαν οι αρχαίο τον Απόλλωνα ή την Άρτεμη. Ουσιαστικά πρόκειται για μία στρογγυλή, αμφίκυρτη πλάκα κατάλληλη για εκσφενδόνιση, η οποία ήταν αρχικά κατασκευασμένη από λίθο και αργότερα από μέταλλο, δηλαδή σίδηρο μόλυβδο ή σφυρήλατο χαλκό. Για τις ασκήσεις στα γυμνάσια γνωρίζουμε ότι χρησιμοποιούσαν και ξύλινους.
Διεξαγωγή του αγωνίσματος στην αρχαιότητα
Ο τρόπος με τον οποίο έριχναν το δίσκο στην αρχαιότητα δεν
διέφερε και πολύ από το. Πολλές από αυτές τις κινήσεις τις ζωγράφιζαν στα
αγγεία τους. Η κύρια αφορμή για να
διατυπωθούν οι διάφορες απόψεις για τη ρίψη του δίσκου ήταν το άγαλμα του
δισκοβόλου του Μύρωνα, το οποίο παριστάνει μια εξελισσόμενη κίνηση ρίψης του
δίσκου. Κάποιοι μελετητές έχουν διατυπώσει
λάθος τη στάση του αγάλματος και οδηγήθηκαν σε θεωρίες που περιγράφουν
λάθος την αρχαία δισκοβολία ως σειρά από αφύσικες και υποχρεωτικές κινήσεις που
μάλιστα ονόμασαν "ελληνική δισκοβολία".
Όμως από ότι αποδείχθηκε, φαίνεται ότι ο δισκοβόλος έπιανε
το δίσκο και ανέβαινε στη βαλβίδα ρίψης.
Πριν ανέβει στη βαλβίδα λέρωνε το δίσκο με σκόνη για να έχει μεγαλύτερες
τριβές και ασφαλέστερη λαβή. Έπειτα, εξέταζε που θα τοποθετούσε σταθερά τα
πέλματά του και ξεκινούσε τη διαδικασία της ρίψης. Κρατώντας το δίσκο μέσα στη
χούφτα του χεριού του, με τα δάχτυλά του να αγκαλιάζουν την περιφέρεια του
δίσκου, σήκωνε το δεξί χέρι με το δίσκο ψηλά στην ανάταση υποβοηθώντας το με το
αριστερό. Ξεκινούσε έτσι μια αιώρηση από επάνω προς τα κάτω και εμπρός ή από τα
πλάγια κει πίσω κει επάνω προς τα εμπρός. Ο δεξιόχειρας δισκοβόλος στέκεται με
το αριστερό πόδι μπροστά έχοντας το βάρος του σώματος στο δεξί πόδι που είναι
πίσω. Κρατά το δίσκο με το δεξί χέρι και κάνει μερικές αιωρήσεις προς τα επάνω
και κάτω, υποστηρίζοντάς τον με το αριστερό χέρι όταν βρίσκεται πάνω από το
κεφάλι του. Όταν ο δίσκος έρχεται κάτω και πίσω στρέφει τον κορμό του προς τα
δεξιά. Μετά από μερικές προπαρασκευαστικές αιωρήσεις, χαμηλώνει τα γόνατά του
τη στιγμή που ο δίσκος βρίσκεται προς τα πίσω στη μεγαλύτερη έκταση και
τεντώνοντας τα γόνατά του, μεταφέρει το βάρος του σώματος από το δεξί στο
μπροστινό αριστερό πόδι και με μία γρήγορη και εκρηκτική κίνηση πετάει το δίσκο
από κάτω προς τα επάνω και εμπρός. Δεν ξέρουμε ακριβώς πόσες προσπάθειες ρίψης
έκαναν οι δισκοβόλοι, αν και υπάρχουν αναφορές σε εικασίες για 3 ή 5. Ως σημείο επίδοσης ήταν το σημείο στο οποίο
προσγειωνόταν ο δίσκος. Για την ρίψη του δίσκου πρέπει να υπάρχει συντονισμός
κινήσεων, συγκέντρωσης, ξαφνικής στροφής
και τη συμμετοχή πολλών μυϊκών ομάδων του σώματος.Διάσημοι δισκοβόλοι που αναφέρονται από αρχαίους συγγραφείς
ήταν ο Φλεγύας, που έριχνε το δίσκο του από τη μια όχθη του Αλφειού στην άλλη
και οι Πρωτεσίλαος και Φαύλος με ρίψεις που ξεπερνούσαν τα 30 μέτρα. Αξίζει εδώ
να σημειώσουμε ότι τους αρχαίους αθλητές αλλά και θεατές ενδιέφερε μόνο η νίκη,
η πρωτιά, δηλαδή το να είναι κάποιος καλύτερος από όλους τους αντιπάλους την
ημέρα του αγώνα, μπροστά στα μάτια θεών και ανθρώπων.
Ο Δίσκος στην Αρχαιότητα
Η
λέξη δίσκος στην αρχαία Ελλάδα δε σήμαινε κάτι σημαντικό παρά μόνο ένα βαρύ
αντικείμενο αρχικά ήταν πέτρινος, ενώ στη συνέχεια υπήρξαν κατασκευές από
χαλκό, μολύβι και σίδερο. Οι δίσκοι που έχουν διασωθεί έχουν διάμετρο από 20
έως 34 εκατοστά και βάρος από 1.20 μέχρι και 6.6 κιλά. Στους δίσκους της
αρχαιότητας χάραζαν επιγραφές αλλά και παραστάσεις, ενώ έχουν διασωθεί και
κάποιοι που περιέχουν χαραγμένες συνθήκες. Το άθλημα αυτό αποδεικνύει τη
δύναμή που είχε καθώς και την υπεροχή του στο είδος αυτού του αθλήματος. Η
δισκοβολία ήταν ένα αγαπητό αγώνισμα για τους Αρχαίους Έλληνες, γεγονός
που φαίνεται και από την τέχνη τους (αναφορά στα Ομηρικά Έπη). Οι αρχαίοι
συνήθιζαν την επιφάνεια του δίσκου να την διακοσμούν με αθλητικές παραστάσεις,
με ζώα, με πτηνά ακόμα έγραφαν ωδές, συμφωνίες και συνθήκες.
Βαλβίδα ρίψης
Η
βαλβίδα που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι είχε
σχήμα παραλληλογράμμου όπου ήταν ανοιχτό από πίσω. Ο αθλητής αυτού
του αθλήματος ήταν υποχρεωμένος να ρίχνει το δίσκο από ένα μικρό κύκλο
χαραγμένο αφού οι γραμμές από ότι αντιλαμβανόμαστε δεν δείχνει να απείχαν πολύ
μεταξύ τους, αθλητής μόλις χωρούσε .Ο δισκοβόλος ήταν αναγκασμένος να ρίξει το δίσκο χωρίς να
πατήσει τις γραμμές, πραγματοποιώντας τη ρίψη κατά μήκος του
κεντρικού άξονα του σταδίου και να φροντίσει να μην τραυματίσει τους
θεατές καθώς τα αρχαία στάδια ήταν πολύ στενά.
Εξοπλισμός και κανονισμοί στη
σύγχρονη εποχή
Ο δίσκος
έχει διάμετρο 220mm και ζυγίζει 2 κιλά για τους άνδρες και 1 κιλό στις γυναίκες
με διάμετρο 181mm.Ο δισκοβόλος περιστρέφεται πριν πετάξει τον δίσκο σε μια
κυκλική επιφάνεια από τσιμέντο με διάμετρο 2.5 μέτρα. Ο δίσκος πρέπει να
προσγειωθεί σε μια ακτίνα 40 ή 60 μοιρών που είναι προκαθορισμένη με γραμμές
στη ζώνη προσγείωσης. Ο δισκοβόλος δεν πρέπει να βγει από τον τσιμεντένιο κύκλο
μέχρι να προσγειωθεί ο δίσκος και πρέπει να περιμένει την απάντηση του κριτή
για να αποχωρήσει από τον κύκλο. Νικητής είναι ο δισκοβόλος που καταφέρνει
την καλύτερη βολή μετά από 6 προσπάθειες, ενώ σε περίπτωση ισοπαλίας μετρά
ποιός από τους δισκοβόλους έχει κάνει την καλύτερη δεύτερη βολή. Στον τελικό
του αγωνίσματος οι 8 με τις καλύτερες βολές μετά από 3 προσπάθειες έχουν τη
δυνατότητα να κάνουν άλλες 3 προσπάθειες. Αξίζει να σημειωθεί πως ο δίσκος
είναι το μοναδικό άθλημα στίβου στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο οποίο δεν έχει
καταγραφεί ποτέ παγκόσμιο ρεκόρ κατά τη διάρκειά τους.
Πότε είναι άκυρη η βολή ενός αθλητή
1.Σε
περίπτωση που ακουμπήσει σε οποιοδήποτε μέρος του σώματός του σε όλη τη
διάρκεια της προσπάθειάς του.
2.Όταν
απομακρυνθεί από τη βαλβίδα πριν ο δίσκος προσγειωθεί στο έδαφος.
3.Όταν ο
δίσκος πέσει έξω από τον κλωβό.
4.Αν δεν
αποχωρήσει από το πίσω μέρος της βαλβίδας ώστε αν μην πατήσει της γραμμές που
βρίσκονται εκεί.
5.Αν δεν
αρχίσει την προσπάθεια του μέσα από τη βαλβίδα από όρθια και ακίνητη στάση.
6.Αν ο
δίσκος ξεφύγει από τα χέρια του και πέσει στο έδαφος κατά τη διάρκεια της
προσπάθειας του.
7.Αν περάσει
ο καθορισμένος χρόνος των 60", χωρίς να έχει αρχίσει την προσπάθεια του.
Τα τραύματα που μπορούν να προκληθούν
από το άθλημα της δισκοβολίας
Στο άθλημα της δισκοβολίας τα σοβαρά τραύματα αποτελούν το 65% περίπου
των αθλητικών κακώσεων.
Αφορούν κυρίως:
1. βλάβες στους
μηνίσκους
2.
βλάβες των χιαστών
3.
πλαγίων συνδέσμων της άρθρωσης του γονάτου.
35,2%. Αυτές είναι οι μικροτραυματικές παθήσεις της ποδοκνημικής, της άρθρωσης
του γονάτου και των αρθρώσεων των ώμων.
Το πιο αδύναμο
σημείο των δισκοβόλων είναι η σπονδυλική στήλη στην οποία εμφανίζονται χρόνιες
οστεοχονδρίτιδες και μετατραυματικές αρθρίτιδες.
Στις χρόνιες κακώσεις της σπονδυλικής στήλης περιλαμβάνονται και άλλες
δεδομένες μορφές κακώσεων:
1.
οι κακώσεις της θωρακικής και της οσφυϊκής μοίρας.
2.
οι κακώσεις των μυών της πλάτης
3.
του ακρωμίου και των οπισθίων μηριαίων
Οι
καλύτερες επιδόσεις (Γυναίκες)
76.80
Ρέινς (Γερμανία) 1989
74.56
Σιλάβα (Tσεχία) 1984
74.56
Βιλούντα (Γερμανία) 1989
74.08
Σάχσε (Γερμανία) 1987
73.84
Κοστιάν (Ρουμανία) 1988
73.36
Μεζίνσκι (Γερμανία) 1984
73.28
Σαβίνκοβα (Σοβιετική Ένωση) 1984
73.23
Κρίστοβα (Βουλγαρία) 1987
73.10
Μπέγιερ (Γερμανία) 1984
72.92
Χέλμαν (Γερμανία) 1987
Οι νικητές (Άνδρες)
1896 Γκάρετ Η.Π.Α 29.15
1908 Σέρινταν Η.Π.Α 40.89
1936 Κάρπεντερ Η.Π.Α 50.48
1968 Όερτερ Η.Π.Α 64.78
2000 Βιρτζίλιους Λιθουανία 69.30
2004 Βιρτζίλιους Λιθουανία 69.89
Οι νικητές (Γυναίκες)
1928 Κονόπακα Πολωνία 39.62
1936 Μάουερμάγιερ Γερμανία 47.63
1948 Όστερμαγιερ Γαλλία 41.92
1952 Ρομάσκοβα Σοβιετική Ένωση 51.42
1972 Μέλνικ Σοβιετική Ένωση 66.62
1976 Σλάακ Ανατολική Γερμανία 69.00
1988 Χέλμαν Ανατολική Γερμανία 72.30
ΠΗΓΕΣ
http://e%CE%B7l.wiktionary.org/wiki/%CF%81%CE%AF%CF%88
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%AF%CF%88%CE%B5%CE%B9%CF%82_%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%86%CF%8C%CF%81%CF%89%CE%BD_%CF%84%CF%8D%CF%80%CF%89%CE%BD_%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%82_%CE%9F%CE%BB%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B5%CF%82
Ευτυχία Ξυγιντζή
